Cerrahların rüyalarında ameliyat sahnesi görmesi yaygındır ancak kendinizi ameliyat etmek sadece bir rüya olmak zorunda değil. Aslında bu gerçek hayatta zaten oldu. 20. yüzyılın ikinci yarısında Rus cerrah Leonid Rógozov , bir yıldan az süren Antarktika Sovyet keşif gezisine katıldı. Bir gün halsizlik, ateş ve mide bulantısı belirtileri hissetmeye başladı. Saatler sonra, sağ iliak fossada (karnın sağ alt bölgesine karşılık gelen anatomik bölge) alışılagelmiş analjeziklerle kontrol edilemeyen sabit bir ağrı gelişti . Rogozov daha da kötüleşti. Aynı semptomları olan hastaları daha önce ameliyat ettiği için bunun apandisit olduğu açıktı . Rusya’dan deniz yoluyla 36 gün uzakta olmaları ve hava koşullarının hava yoluyla transferini engellemesi nedeniyle acilen hastaneye sevk edilmeleri reddedildi. Daha da kötüsü, meslektaşlarından hiçbirinin sağlık eğitimi yoktu .
“Zavallı yardımcılarım! Beyaz ameliyat önlükleri giymişlerdi oradaydılar ama önlük onlardan daha beyazdı” Rógozov, tedavi edilmeyen apandisitin , enfekte apandis patlayıp periton boşluğunu irinle doldurursa ölümcül peritonitle sonuçlanacağının farkındaydı , bu yüzden hayatını kurtarmak için tek şansının kendi kendini ameliyat etmek olduğuna karar verdi . Kendi kendine ameliyatla ilgili ilk ve mantıksal sorun, hiçbir koşulda genel anestezi kullanamayacağını kabul etmesiydi , bu yüzden lokal anestezi kullanmayı tercih etti. Daha sonra ameliyatta kendisine aletleri sağlayarak, lambayı konumlandırarak ve aynayı tutarak yardımcı olacak iki asistan seçti . Hazırlıklarında o kadar sistematik davrandı ki, diğer meslektaşlarına müdahale sırasında kalp krizi geçirmesi durumunda ne yapmaları gerektiği (adrenalin nasıl enjekte edilecek ve kardiyopulmoner resüsitasyon manevralarının nasıl yapılacağı ) konusunda kesin talimatlar bile verdi. 30 Nisan 1961’de Leonid Rogozov yarı yatar pozisyona geçti, bölgeyi dezenfekte etti ve cildinde ilk kesiyi yaptı. Aynayı yalnızca hassas manevralar için kullanıyordu ve hareketlerini zorlaştırdığı için çoğu zaman palpasyonla yönlendiriliyordu (görüntüde sağ eli ve tüm anatomik yapılar sol eli gibi görünüyordu). İşlem başladıktan 30-40 dakika sonra başı dönmeye başladı . Rogozov daha sonra Sovyet Antarktika Keşif Gezisi’nin haber bülteninde “Zavallı asistanlarım! Orada beyaz cerrahi önlükler giymişlerdi, ama olduklarından daha beyazlardı” diye yazacaktı. Müdahale iki saat sürdü ve Rógozov bayıldı . Ameliyat başarıyla tamamlandı.
Evan O’Neill Kane’in basın önünde kasık fıtığı sorunu çözüldü.
Rógozov , tarihteki ilk otoapendektomiyi tamamlayarak tarihe geçti . Beş gün sonra ateşi düştü ve iki hafta sonra sefer rutinlerine geri döndü. İnanılmaz hikayesi gözden kaçmadı. Öyle oldu ki, sadece on sekiz gün önce Rus vatandaşı Yuri Gagarin uzayı ziyaret eden ilk insan olmuştu, böylece Sovyet propagandası ikisini de ulusal süper kahramanın prototipine dönüştürmüştü (iki öncü. 27 yaşındaydılar ve işçi sınıfı). Rogozov, devlete hizmet edenlerin başarılarını onurlandıran bir ödül olan Kızıl Bayrak İşçi Nişanı’nın Sovyet ödülünü aldı. Ayrıca “lokal anestezinin bu işlemler için kabul edilebilir bir seçenek olup olmadığını da bilmek istedim.”
Kendi kendine operasyonu gerçekleştiren ilk kişi Rus kahramanımız mıydı? Yenilikçi fikirleri olan ( müziğin ameliyathanede terapi olarak kullanılmasının öncüsü ve cerrahi aletlerin mucidi) Amerikalı cerrah Evan O’Neill Kane , kendine yaptığı müdahalelerle tarihe geçti. Hasta-cerrah olarak geçmişi , Kane’in enfekte parmağını kestiği 1919 yılına kadar uzanıyor . Üç yıl sonra, o zamanlar medyanın ilgisini çeken bir prosedür olan, lokal anestezi ile kendi apandisitinin apendektomisini gerçekleştirdi . Kane çalışma alanını görmek için aynaları kullandı ve ertesi gün taburcu edildi. Basına motivasyonunun “ prosedürü hastanın bakış açısından deneyimleme ihtiyacından ” kaynaklandığını açıkladı. Ayrıca “lokal anestezinin bu prosedürler için kabul edilebilir bir seçenek olup olmadığını” da bilmek istedi. Sonunda, 1932’de, şu anda 70’li yaşlarında olan Kane’in kendi kasık fıtığı lokal anestezi altında ameliyat edlidi. Basının da yerinde desteğiyle gerçekleştirilen operasyon yaklaşık iki saat sürdü. Üç gün sonra tamamen iyileşmiş halde ameliyathanede çalışıyordu. Birkaç ay sonra zatürreden öldü.
James Franco ve Danny Boyle, Aaron Ralston’ın öyküsünü ‘127 Saat’te sinemaya taşıdı.
Cerrah olmayan biri kendi ameliyatını yapabilir mi ? 2003 yılında Utah’ın Bluejohn Kanyonu’nda yürüyüş yaparken yerinden çıkan bir kayanın sağ kolunu duvara sıkıştıran Aaron Ralston’a sorun . Nerede olduğunu kimseye söylemediği ve cep telefonu olmadığı için hayatının tehlikede olduğunu anında anladı. 127 saat boyunca kolunu kurtarmaya çalıştı ama başarısız oldu, ta ki bitkin ve susuz kalana kadar adını kayaya kaydetti ve video kamerasına veda etti. Ancak insan yaşamla ölüm arasında kaldığında hayatta kalma içgüdüsü ortaya çıkar. Ralston kolunu kesmeye karar verdi. Dramayı ve acıyı arttırmak için, kendisini bekleyen korkunç girişimin asgari koşullarını karşılamayan bir araç kullandı . Daha sonra bunu “ucuz bir el feneri alıp çok amaçlı alet dedikleri bir şeyi hediye olarak alırsanız alacağınız şey” olarak tanımladı. Çok fazla çalışma ve akıl almaz acılardan sonra kendini özgürleştirmeyi başardı . Zayıftı ve aracından çok uzaktaydı ama şans eseri yolda yetkilileri uyaran bazı turistlerle karşılaştı. Ampütasyondan altı saat sonra nihayet kurtarıldı . Altı ay sonra, doğum gününde kaza mahalline geri döndü ve yakılan kolundaki külleri, kendi deyimiyle “gerçekte ait oldukları yere” gözle görülür şekilde hareket ederek serpti. Cerrah (ve bu satırları yazan kişinin kişisel arkadaşı) Dr. Frederic Larsan , çoğu cerrahın ameliyat olma konusundaki isteksizliğine atıfta bulunarak her zaman “ Sadece ameliyathaneye önce ayaklarım girerse ameliyat olurum ” diye bağırıyor.
Bu korku kısmen, daha önce başka bir olayda bahsettiğimiz ve hastanın doktor olması durumunda komplikasyonların daha sık olma eğiliminde olduğunu öne süren önerilen sendrom teorisinden kaynaklanmaktadır . Eğer ameliyat bir cerrah için kişisel bir zorluksa, bunu kendisi yapmak zorunda kalsaydı ne diyebilirdik? Şüphesiz, bir hasta olarak endişeye, ne kadar rutin görünürse görünsün, herhangi bir müdahalenin komplikasyonlara duyarlı olduğunun bilincinde olan profesyonelin endişesi de eklenecektir . Leonid Rógozov’un bu kararı verene kadar çektiği çileyi ve neşteri kendi etine uygulamak için gösterdiği cesareti düşünmek imkansız. Ameliyattan önceki gece günlüğüne şunları yazmıştı: “Bütün gece uyuyamadım. Feci bir acı veriyor! Kar fırtınası ruhumu kasıp kavuruyor, henüz delirme belirtisi yok ama üzerimde baskıcı bir kötü alamet hissi var… Mümkün olan tek yolu düşünmem gerekiyor: kendimi ameliyat etmek… Neredeyse imkansız, ama öylece kollarımı kavuşturup pes edemem …”
Rus cerrahın Amerikalı meslektaşı Evan O’Neill Kane’in geçmişini bilip bilmediğini bilmiyorum . Soğuk Savaş dönemiydi ve Demir Perde bilimin bir taraftan diğer tarafa yayılmasını engelliyordu. Her ne kadar Sovyetler için Rogofov öncü olsa da Kane zaten Rusya’dan önce kendi kendine apandisit ameliyatı gerçekleştirmişti. Bununla birlikte, birinin ve diğerinin motivasyonunu birbirinden ayırmak gerekir: Bir cerrahın ölüm kalım meselesi için kendi üzerinde ameliyat yapmasıyla, bunu kötü şöhret ihtiyacından hareketle yapması aynı şey değildir .
Mars’ı veya Ay’ı kolonileştirmek için gönderilen gelecekteki astronotlar için de durumun böyle olabileceği ihtimali de öne sürüldü . Her durumda, iltihaplı olma ihtimaline karşı apendiksin cerrahi olarak çıkarılması önemlidir, çünkü bunun yapılmaması ölümcül sepsise yol açan peritonite neden olabilir.
